Tỷ lệ lời lỗ (Reward Risk Ratio) là khái niệm cơ bản nhất của quản lý vốn trong trading.

Và nó cũng chính là thành tố quyết định 1 hệ thống hay phương pháp có khả năng kiếm được lợi nhuận từ thị trường hay không.

Và khi nhắc đến đến reward:risk (R:R), mọi người cũng thường hay quan tâm đến tỷ lệ chiến thắng (winrate).

Hai khái niệm này luôn đi song hành với nhau để quyết định nên một traders có thành công hay không.

Khái niệm

Reward:risk là tỷ lệ giữa số lợi nhuận bạn kiếm được trong 1 trade nếu thắng, so với số tiền mất đi nếu trade đó thua. Nôm na nói tỷ lệ lời lỗ 2:1 tức là ăn 2 thua 1. 

Ở ví dụ trên, khi bạn có một setup vào lệnh.

Lúc này, điểm vào lệnh (entry) của bạn có cắt lỗ (stoploss) là 75 pips, điểm chốt lời (take profit) là 169.69 pips

Tỷ lệ R:R của lệnh này là 2.78, tức là, với 1 đồng bạn đặt cược, nếu bạn chiến thắng sẽ mang về 2.78 đồng lợi nhuận.

Winrate (tỷ lệ thắng), là số lệnh bạn thắng trên thị trường chia cho tổng số lệnh bạn đã tham gia. Ví dụ, bạn trade 10 lệnh, có 6 lệnh thắng, thì tỷ lệ winrate của bạn là 60%.

Biểu đồ dưới đây sẽ thể hiện mối quan hệ giữa tỷ lệ winrate và R:R.

Hai tỷ lệ này có tương quan nghịch với nhau, tức là, tỷ lệ thắng càng cao thì tỷ lệ lời lỗ R:R sẽ càng thấp.

Giải thích điều này rất đơn giản, khi dịch take profit của 1 lệnh gần hơn điểm vào và stop loss xa hơn, ta sẽ làm tăng khả năng thắng của lệnh đó, bù lại giảm đi tỷ lệ lời lỗ của nó.

Về dài, việc này sẽ làm tăng winrate của hệ thống và giảm đi Tỷ lệ lời lỗ của hệ thống đó. 

Vậy Tỷ lệ R:R bao nhiêu là tốt?

Việc chọn tỷ lệ lời lỗ bao nhiêu phụ thuộc vào hệ thống giao dịch của anh em đang sử dụng, và phụ thuộc vào chính bản thân anh em nữa.

Sẽ không có tỷ lệ nào là tốt nhất, đối với 1 Trader thì 2:1 có thể tốt, nhưng với 1 Trader khác thì 1:1 đã quá đủ để sống được trên thị trường. 

Chúng ta thường nghĩ rằng nếu đặt take profit rộng hơn và stop loss chặt hơn thì có thể dễ dàng tăng được lợi nhuận trong dài hạn. Thật không may là thị trường không đơn giản như thế. 

Chọn điểm take profit rộng hơn đồng nghĩa với khả năng anh em thắng trade đó sẽ giảm đi, và đương nhiên sẽ ít thấy các lệnh thắng hơn.

Mặt khác, việc đặt stop loss gần lại sẽ làm lệnh rất dễ dính stop hunt (các đợt quét stop loss của big boy để săn thanh khoản) và dính các nhiễu động khi thị trường biến động mạnh. 

Thay vì tăng tỷ lệ lời lỗ tới 1 mức độ không hợp lý, hãy cố gắng luyện tập để hiểu về thị trường mà anh em đang giao dịch, và hiểu về hệ thống mà anh em đang xài.

Việc biết được các tín hiệu hệ thống cho ra có khả năng chạm take profit hay không còn phụ thuộc vào mức độ anh em thấu hiểu hệ thống đó tới đâu.

Lời khuyên cá nhân

Như đã đề cập ở trên, sẽ không có tỷ lệ lời lỗ R:R nào là phù hợp, tối ưu nhất.

Mọi người nên kết hợp tỷ lệ lời lỗ với tỷ lệ winrate cho hài hòa.

Nếu bạn đang sử dụng một phương pháp giao dịch có tỷ lệ winrate cao, thì chỉ cần chọn một tỷ lệ R:R thấp là đủ, và ngược lại.

Vậy tỷ lệ winrate bao nhiêu là cao? Trên 50%.

Tỷ lệ R:R thấp là bao nhiêu? Tối thiểu là 1:1.1, tức là 1 đồng bạn đặt cược phải mang lại ít nhất 1.1 đồng lợi nhuận.

Tôi sẽ giải thích luôn cho bạn tại sao là 1:1.1 mà không phải là 1:1?

Khi bạn trade, bạn phải thông qua các broker, và các broker này sẽ thu phí giao dịch (spread), phí commission (nếu có, với tài khoản ECN), phí qua đêm swap (nếu bạn để lệnh qua đêm).

Do đó, khi trade đường dài, tỷ lệ winrate là 5/5 và R:R là 1.1 bạn sẽ không hòa vốn được mà sẽ thua tiền các loại tiền phí trên. (Đừng nghĩ nó nhỏ nhé, sẽ âm hết số vốn của bạn nếu trade trong thời gian dài).

Luôn đặt cho mình một tỷ lệ R:R tối thiểu nhất định trước khi vào lệnh.

Các bạn mới giao dịch thường sẽ tìm điểm entry trước, sau đó mới tìm các điểm stoploss và take profit.

Điều này vô hình chung đang làm cho “con quỷ lòng tham” của bạn phát triển.

Hoặc bạn sẽ kéo stoploss khi lệnh đi ngược lại hoặc bạn sẽ dời take profit khi giá thuận xu hướng và bạn nghĩ rằng nó sẽ tiếp tục tăng.

Nhưng không, thị trường có thể thay đổi xu hướng bất cứ lúc nào.

Do đó, mình khuyên các bạn nên xác định trước tỷ lệ R:R của mình, ví dụ thấp nhất là 1:1.5 mới vào lệnh, còn thấp hơn, không vào lệnh.

Việc setup trước thế này sẽ giúp bạn rèn luyện được tính kỷ luật (điều tối quan trọng trong giao dịch), và lọc được xác setup vào lệnh xấu.

Tóm tắt

Một số vấn đề hôm nay tôi muốn trao đổi với bạn:

• Khái niệm về Tỷ lệ lời lỗ (risk:reward) và Tỷ lệ thắng (winrate)
• Mối tương quan giữ 2 tỷ lệ trên
• Mỗi phương pháp giao dịch và mỗi cá nhân sẽ có một tỷ lệ R:R và tỷ lệ winrate phù hợp
• Một phương pháp có tỷ lệ winrate tốt chỉ cần một R:R phù hợp, một hệ thống có R:R tốt thì chỉ cần winrate tương đối
• Luôn đặt cho mình một tỷ lệ R:R tối thiểu nhất định trước khi vào lệnh